W dniu 11 marca 2009 roku otrzymaliśmy zapytanie, które poseł Paweł Arndt skierował do Ministra Sprawiedliwości pana Andrzeja Czumy oraz do Ministra Infrastruktury pana Cezarego Grabarczyka, dotyczące interpretacji art. 44 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w świetle przekształceń własnościowych w zasobie lokalowym Gniezna.

Poniżej publikujemy treść zapytania:

Szanowny Panie Ministrze!

Treść art. 44 ust. 2¹ zasadniczo nie budzi zastrzeżeń, ponieważ mówi o tym, że po dokonaniu podziału (nieruchomości) powoduje wygaśnięcie hipoteki obciążającej nieruchomość w dniu wejścia w życie ustawy zabezpieczającej kredyt, z którego środki finansowe przeznaczono na potrzeby innej nieruchomości. W celu zabezpieczenia kredytu, zabezpieczonego poprzednio hipoteką, która wygasła, spółdzielnia niezwłocznie obciąży hipoteką nieruchomość, na potrzeby której przeznaczone zostały środki pochodzące z tego kredytu lub inną nieruchomość, o której mowa w art. 40.
W Gnieźnie podjęta została przez Radę Miasta Gniezna uchwała NR XX/207/2004 z dnia 26.03.2004 r., zamieniona uchwałą Nr V/42/2007 z 31.01.2007 r., a dotycząca wykupu gruntów z użytkowania wieczystego na odrębną własność z bonifikatą 99,9%. Uchwała ta jest jakby dopełnieniem ustawy z dnia 14.06.2007 r. zmieniającej ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych, a dopuszczającej przekształcenie mieszkań lokatorskich i własnościowych w odrębną własność za przysłowiową "złotówkę", a także wykupu gruntu pod lokalami z użytkowania wieczystego w odrębną własność. Spółdzielcy składający wnioski o ustanowienie odrębnej własności lokalu - zgodnie z art. 12 ust. 1 i 17¹⁴ usm, do Gnieźnieńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej składaki zatem równolegle drugi wniosek - zgodnie z art. 35 ustawy, a dotyczący przyznania własności gruntu za wynagrodzeniem (z bonifikatą 99,9%).
W tej sytuacji Sąd Wieczystoksięgowy w Gnieźnie zachowuje się dwojako.
Jeżeli doszło do sytuacji, że najpierw podpisywano akty notarialne ustanawiające odrębną własność lokali i akty te zostały złożone przez notariusza w Sądzie Wieczystoksięgowym, to Sąd stosuje procedurę nieobciążania księgi wieczystej tzw. budynkowej danej nieruchomości obciążeniami hipotecznymi, figurującymi w księdze głównej. Nieobciążona, tzn. czysta pozostaje również księga lokalowa.
Jeżeli natomiast najpierw wykupiono grunt pod lokalami od Urzędu Miasta (z bonifikatą), a później - po tej czynności były ustanawiane odrębne własności lokali, to Sąd Wieczystoksięgowy przenosił obciążenia hipoteki z księgi głównej na księgi budynkowe (niezależnie od ich liczby oraz do pełnej wysokości hipoteki na każdej księdze). Księga lokalowa pozostawała nadal czysta.
Spółdzielnia Mieszkaniowa wielokrotnie zwracała się do sądu o równe traktowanie członków Spółdzielni i nieprzenoszenie hipotek na nieruchomości, której one nie dotyczą i które powstały z tzw. podziału księgi głównej. Spóldzielnia wskazywała również nieruchomości, na które należy przenieść hipotekę, ale pisma pozostawały bez odpowiedzi. Sąd zażądał zgody banku na przeniesienie hipoteki. Z tego stanu faktycznego rodzą się dwa problemy do wyjaśnienia.
Fakt wygasnięcia hipoteki (z mocy prawa) i przeniesienie jej na inną działkę ustanowioną przez Spółdzielnię (powinna to być działka, na potrzeby której zaciągnięto kredyt lub - w razie konieczności - inna), nie jest kwiestionowany przez bank. Spóldzielnia podaje w wątpliwość wysokość opłat, które ewentualnie pobierze z tej sytuacji bank.
W związku z powyższym moje pytania brzmią następująco: