Senat, po rozpatrzeniu ustawy z dnia 7 lipca 2017 r o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze postanowił wprowadzić do jej tekstu 34 poprawki.

Mając na uwadze wyrok TK z dnia 5 lutego 2015 r. o sygn. akt K 60/13 Senat postanowił wprowadzić do ustawy poprawki mające na celu doprowadzenie do jego realizacji. Senat doszedł do przekonana, że członkostwo w spółdzielni powinno powstawać z mocy prawa i przysługiwać wyłącznie osobie związanej węzłem prawnym ze spółdzielnią. Członkostwo z mocy prawa wiązać się ma z brakiem obowiązku składania deklaracji członkowskiej i niewnoszeniem wpisowego. W rozwiązaniu przyjętym przez Senat przewiduje się wyraźne uregulowanie kiedy członkostwo w spółdzielni ustaje (poprawki nr 1i 2), wprowadzono również zasadę, że w przypadku nabycia budynku od innej spółdzielni osoby, którym przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego albo roszczenie o ustanowienie takiego prawa, stają się z mocy prawa członkami nowej spółdzielni (poprawka nr 13). Poprawki nr 3, 6, 7, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 i 32 są konsekwencją tych poprawek.

Senat zaproponował też inne rozwiązanie w zakresie zasad rozliczenia funduszu remontowego z właścicielami lokali wchodzących w skład nieruchomości, w której powstała wspólnota mieszkaniowa (poprawka nr 22). Zgodnie z zaproponowanym rozwiązaniem właściciel lokalu, który przestał być członkiem spółdzielni, jak i ten, który nie był członkiem spółdzielni, będzie współwłaścicielem środków zgromadzonych na funduszu remontowym w wysokości odpowiadającej udziałowi we współwłasności nieruchomości wspólnej, obliczanego na podstawie ewidencji i rozliczenia wpływów i wydatków funduszu remontowego. Poprawki nr 4 i 30 są konsekwencją tych poprawek. W poprawce nr 5 Senat doprecyzował zasady działania członka spółdzielni przez pełnomocnika i uznał, że pełnomocnik członka spółdzielni działający na walnym zgromadzeniu nie może reprezentować więcej niż jednego członka spółdzielni, pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie, a dołączona do protokołu walnego – 2 –zgromadzenia lista pełnomocnictw powinna być odczytana. Jednocześnie Senat uznał, że zmiana w zakresie zasad głosowania na walnym zgromadzeniu nie jest uzasadniona. Senat opowiedział się za stosowną modyfikacją przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w zakresie zasad wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (poprawki nr 8, 10 i 11).  Senat doszedł do przekonania, że spółdzielnia mieszkaniowa nie powinna mieć możliwości podejmowania uchwały w tym zakresie. Senat zdecydował, że wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego będzie następowało na skutek orzeczenia sądu. W konsekwencji Senat zaproponował poprawkę nr 14 wprowadzającą do ustawy zasadę zgodnie z którą osobie, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, a której prawo wygasło z powodu nieuiszczania opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem jej lokalu lub eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, przysługuje roszczenie do spółdzielni o ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli spłaci spółdzielni całe zadłużenie wynikające z nieuiszczania tych opłat wraz z odsetkami. Poprawki nr 12 i 31 są konsekwencją tych poprawek. W poprawce nr 9 Senat wypowiedział się przeciwko przyjętemu w ustawie rozwiązaniu, zgodnie z którym w umowie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia może określić termin, po upływie którego będzie możliwe przeniesienie własności lokalu i dopiero wówczas członek będzie mógł wystąpić z żądaniem zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu. Senat w poprawce nr 23 przyjął, że z chwilą wyodrębnienia ostatniego lokalu w danej nieruchomości w spółdzielni zastosowanie będą miały przepisy ustawy o własności lokali. Spółdzielnia w terminie 14 dni od dnia wyodrębnienia własności ostatniego lokalu w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości powinna zawiadomić o tym na piśmie właścicieli lokali w tej nieruchomości. Senat uznał za konieczne wprowadzenie zmian do art. 27 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W poprawce nr 24 Senat zdecydował, że w przypadku gdy spółdzielnia wykonuje zarząd we wspólnocie mieszkaniowej w ramach zarządu powierzonego, w zakresie podejmowania przez zarząd czynności zwykłego zarządu i czynności przekraczających zwykły zarząd, zastosowanie będą miały przepisy ustawy o własności lokali. W poprawce nr 25 Senat opowiedział się za stosowną modyfikacją przepisu art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w celu dostosowania ustawy do wyroku TK z dnia – 3 –14 lutego 2012 r. o sygn. akt P 17/10 i uznał, że w przypadku mieszkań zakładowych nabytych przez spółdzielnię nieodpłatnie, wkład budowlany jaki powinien wpłacić najemca, który chce przeniesienia na niego własności lokalu, nie będzie przekraczał 5% aktualnej wartości rynkowej prawa odrębnej własności lokalu. W poprawce nr 26 Senat postanowił rozszerzyć katalog nie podlegających egzekucji wierzytelności o środki będące w dyspozycji spółdzielni w związku z wnoszeniem opłat. Zdaniem Senatu wskazanym było rozszerzenie katalogu osób objętych zakazem pełnienia funkcji lustratora w spółdzielni mieszkaniowej. Senat jest zdania, że funkcji tej nie powinny pełnić również osoby, które podlegają głównemu księgowemu w spółdzielni mieszkaniowej (poprawka nr 27). Senat uzupełnił przepis art. 93a w ustawie – Prawo spółdzielcze o podstawę dla ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do wykonywania uprawnień Krajowej Rady Spółdzielczej lub związku rewizyjnego wobec spółdzielni mieszkaniowej, jeżeli te organy nie będą wykonywały swoich uprawnień w celu urzeczywistnienia kontroli działania spółdzielni. Senat uznał również, że przedmiotem oceny przez właściwego ministra powinna być gospodarność w spółdzielni (poprawka nr 28).

Senat nie podzielił poglądu Sejmu co do treści art. 4 ustawy, zgodnie z którym przepisy nowej ustawy miałyby zastosowanie do nowych członków spółdzielni a dotychczasowi członkowie, którym nie przysługuje w spółdzielni żadne prawo do lokalu zachowaliby członkostwo w spółdzielni i zmodyfikował jego treść określając, że w dniu wejścia w życie ustawy członkostwo „członków oczekujących” w spółdzielni wygasa (poprawka nr 29). Z uwagi na zaproponowane zmiany w ustawie, w ocenie Senatu wskazane jest, aby do spraw sądowych w toku zastosowanie miały nowe przepisy (poprawka nr 33). Izba odniosła się również do kwestii terminów wejścia w życie ustawy i zaproponowała,aby wszystkie przepisy wchodziły w życie w jednym terminie (poprawka nr 34).