Aktualności

wróć
„ Trzeba tylko chcieć!”

„ Trzeba tylko chcieć!”

19 X 2016, 10:28:00

W związku ze zbliżającym się VI Kongresem Spółdzielczości przypominamy tekst Romualda Mielczarskiego, jednego z założycieli polskiej spółdzielczości spożywców, twórcy i lidera „Społem”.

Czujemy to wszyscy, że gdy ustaną olbrzymie zapasy zbrojne i nastanie długo oczekiwany pokój, stosunki w rozlicznych dziedzinach życia ułożą się zgoła inaczej niż to było przed wojną.

Z bogatego w doświadczenia okresu wojennego wyniesiemy między innymi i to mocne przekonanie, że z dwóch zwalczających się systemów – monopolu państwowego i gospodarki indywidualnej – żaden nie potrafi pokierować życiem gospodarczym w sposób choć w przybliżeniu zadowalający.

Monopol państwowy, przy niskim poziomie etycznym i braku rzeczywistego uspołecznienia szerokich warstw, to niesłychane marnotrawstwo sił, to niezaradność i niedołęstwo biurokracji, to tysiące skrępowań, ograniczeń i zakazów, to upokarzająca zależność od sztywnych czynników administracyjnych, to nieustający konflikt uprawnionych interesów osobistych z mniemanym interesem publicznym, to armia zgoła zbytecznych kontrolerów, to szeregi kar i represji za czyny skądinąd zupełnie niewinne, to demoralizacja całych grup ludzi, usiłujących monopol wniwecz obrócić.

Z drugiej strony, handel prywatny odsłonił w czasie wojny w całej brzydocie swój istotny charakter antyspołeczny. Gdy tylko zabrakło żelaznego hamulca konkurencji, kupiec z usłużnego i ugrzecznionego stał się od razu wilkiem morskim polującym na swe ofiary i pożerającym bez skrupułu i miłosierdzia. Handel prywatny – to zbrodnicze fałszowanie towarów, to podstępny skup i ukrywanie niezbędnych artykułów, to rozpuszczanie najniedorzeczniejszych plotek obliczonych na bezmyślność mas, to nieskończone śrubowanie cen, to spekulacja i paskarstwo, to potworne bogacenie się kosztem najsłabszych i najuboższych.

Z okresu wojennego wyniesiemy wszyscy odrazę zarówno do monopoli państwowych, jak i do handlu prywatnego. Dla kooperacji otworzy się nowy okres. Już nie na dziesiątki, lecz na setki i tysiące powstawać będą stowarzyszenia spożywców, sklepy społeczne, łączące harmonijne zalety obu systemów – wzgląd na dobro ogółu handlu monopolowego z wydajnością, sprawnością i rzutkością handlu prywatnego.

W Polsce, jak długa i szeroka, rozlegać się będzie hasło: „ Spożywcy, ujmujcie własne sprawy w swe ręce!”. Na wsi wokoło, z inicjatywy i za przykładem stowarzyszenia spożywczego grupować się będą stowarzyszenia budowlane, maślarnie i serownie, stowarzyszenia sprzedaży jaj, drobiu i bydła, stowarzyszenia owocarskie i warzywnicze, tkackie, szewskie, krawieckie, kuśnierskie, koszykarskie, zabawkarskie i wiele innych, dla których stowarzyszenie spożywców będzie rynkiem i pośrednikiem zbytu; w miastach, łącząc całą ludność pracującą, rozszerzając zakres swego działania na wszystkie artykuły codziennego użytku i organizując wytwórczość artykułów lokalnych, stowarzyszenie spożywców utworzy potężny rynek zbytu, który z łatwością wchłonie całą wytwórczość wsi.

W parze z tą energiczną pracą gospodarczą, która zmieni oblicze Polski, pójdzie praca spółdzielczego wychowania szerokich mas. Stowarzyszenia nasze staną się ogniskami oświaty, gdzie szerokie masy rozszerzą swój widnokrąg umysłowy i nauczą się wspólnie gospodarować. Bezmyślne samolubstwo, upatrujące własnego szczęścia w krzywdzie sąsiada, ustąpi miejsca uspołecznionemu egoizmowi, rozumiejącemu, że w „ szczęściu wszystkiego są wszystkich cele”. Wychowamy nowy typ człowieka, prawdziwego Europejczyka, kochającego twórczość, wiedzę i wspólne dobro, dalekiego od wszelkiego fanatyzmu, tolerancyjnego dla przekonań cudzych, bo szanującego swe własne, wrażliwego na hasła wolności, równości i braterstwa.

Źródło: „ Domy Spółdzielcze” nr 9/2016

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje znajdują się w POLITYCE PRYWATNOŚCI I WYKORZYSTYWANIA PLIKÓW COOKIES. OK, rozumiem