Sąd Najwyższy w wyroku sygn. akt III CZP 58/16 z dnia 5 października 2016 r odpowiedział na pytanie prawne zadane przez Sąd Okręgowy w Szczecinie dotyczące kwestii rozliczenia się spółdzielni mieszkaniowej ze swoim byłym członkiem w razie wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zdania go do spółdzielni w okresie spłaty kredytu zaciągniętego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego (KFM).W szczególności, chodziło o wyjaśnienie kwestii czy i kiedy spółdzielnia może zorganizować przetarg na ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, jak powinna być w takim przypadku wyznaczona cena wywołania i czy roszczenie byłego członka spółdzielni z tytułu wniesionego wkładu mieszkaniowego ogranicza się do kwoty uzyskanej przez spółdzielnię w drodze takiego przetargu, ewentualnie, o jakie potrącenia kwota ta może być pomniejszona.

Sąd uznał, że lokal mieszkalny wybudowany z udziałem środków z KFM, nie może być przekształcony w prawo własnościowe ani odrębną własność. W razie wygaśnięcia takiego prawa, spółdzielnia nie może zbyć go w trybie przetargu, a tym samym uzyskać za niego kwoty odpowiadającej wartości rynkowej.

Po nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w dniu 14 czerwca 2007 r problematyka rozliczeń z tytułu wkładu mieszkaniowego w wypadkach, gdy lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu, nie została określona w ustawie i tym samym dano ustawowe przyzwolenie spółdzielniom samodzielnego określenia w statucie zasad zwrotu wkładu mieszkaniowego.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego - wyrok z dnia 27 czerwca 2013 r regulowanie zasad zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego powinno być określone w ustawie. Niedopuszczalne jest regulowanie tej kwestii w statucie spółdzielni mieszkaniowej, który nie ma charakteru aktu prawa powszechnie obowiązującego. Wybrana przez ustawodawcę technika legislacyjna jest nieprawidłowa.

Jak z powyższego wynika w kwestii określenia zasad zwrotu wkładu mieszkaniowego dla lokali wybudowanych ze środków KFM pozostawiono spółdzielniom dowolność. Gdy były członek spółdzielni nie zgadza się z wysokością wyliczonego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego do zwrotu , pozostaje mu tylko dochodzenie swoich roszczeń na drodze sądowej. Gnieźnieńka SM (dz)