Od samego początku równość była umiejscawiana w
sercu spółdzielczości. Ludzie na całym świecie, tworząc spółdzielnie,
wybierali demokratyczny model biznesu, który sprzyjał równości. Już w 1846
roku, w czasach, kiedy kobiety nie miały zasadniczo prawa własności, Eliza
Brierlay została pierwszą kobietą, która dołączyła do Roczdelskiego
Stowarzyszenia Sprawiedliwych Pionierów. Zasady Pionierów z Rochdale,
pochodzące z 1844 roku nie wprowadzały żadnej różnicy pomiędzy członkostwem w
spółdzielni zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Ustanowiono w ten sposób
standard, który później przyjęty został przez spółdzielnie na całym świecie.
Dzisiaj istnieje ponad 2,4 miliona spółdzielni, które zrzeszają miliard
członków - trzy razy więcej niż liczba bezpośrednich akcjonariuszy w
przedsiębiorstwach będących własnością inwestorów. Co więcej, 250 milionów
osób jest zatrudnionych w spółdzielniach, lub utrzymuje się dzięki nim. 300
największych spółdzielni ma łącznie roczny dochód 2,2 bilionów dolarów USA -
odpowiada to Produktowi Krajowemu Brutto siódmej największej gospodarki
światowej. Spółdzielczość szybko rozrasta się, zwłaszcza na rynkach
wschodzących, takich jak Brazylia, Indie czy Chiny.
Pojęcie równości w spółdzielni rozumieć można
trojako:
- Członkostwo
jest otwarte i dobrowolne - bez dyskryminacji jakiegokolwiek rodzaju - a
każdy członek ma jeden głos, mając w ten sposób zagwarantowaną równość w
strukturze i kontroli nad spółdzielnią. W przeciwieństwie do
przedsiębiorstw będących własnością inwestorów, w spółdzielni równość
nie wiąże się ze zdolnością finansową jednostki lecz jest
przywilejem wszystkich członków.
- Spółdzielnia
pracuje na rzecz zaspokojenia potrzeb i aspiracji swoich członków i na
rzecz trwałego rozwoju całego społeczeństwa. Niezaprzeczalna jest rola
spółdzielni przyczyniających się do wyprowadzenia milionów ludzi z
ubóstwa - spółdzielnie upowszechniają bogactwo, które tworzą w uczciwszy
i bardziej sprawiedliwy sposób. Przykładowo wspomnieć można o projekcie
spółdzielczym w Senegalu, który poprawił bezpieczeństwo wyżywienia
miliona osób w 60 gminach wiejskich, zwiększając dochody gospodarstw
domowych o 250% i zmniejszając liczbę przypadków dzieci cierpiących z
powodu niedowagi o 35%.
- Prowadząc
swoją działalność spółdzielnie oferują jednostkom - producentom,
pracownikom, konsumentom - szanse: spełniania swoich potrzeb i swoich
aspiracji ekonomicznych; lepszej integracji w społeczeństwie; posiadania
lepszego dostępu do dóbr, usług i korzyści, które w inny sposób byłyby
niedostępne. Ta kultura równości pozwala również spółdzielniom
odzwierciedlać różnorodność ludności, której służą.
Czy to umacniając równość płci, czy oferując młodym możliwość samorealizacji,
integrując mniejszości na rynku pracy, przyczyniając się do przejścia z
gospodarki nieformalnej do formalnej, zmniejszając przepaść pomiędzy wynagrodzeniami,
dając władze ekonomiczną biednym i zapewniając równy dostęp do podstawowych
zasobów, takich jak woda, elektryczność, edukacja, usługi finansowe i wiele
innych - przedsiębiorstwa spółdzielcze udowadniają każdego dnia, że istnieje
wybór pozwalający zmienić paradygmat i umieścić równość u sedna rozwoju
ekonomicznego i społecznego.
We wszystkich sektorach gospodarki istnieją
przykłady spółdzielni, które czynią równość możliwą: spółdzielnie kredytowe,
które dzielą sie swymi zyskami finansowymi bezpośrednio ze swoimi członkami
poprzez wyższe zwroty od oszczędności, niższe oprocentowanie pożyczek oraz
mniej liczne i niższe opłaty; spółdzielnie zdrowia, które zapewniają
zmarginalizowanym społecznościom łatwiej osiągalną i bardziej dostępną opiekę
zdrowotną; spółdzielnie elektryfikacyjne, które obsługują obszary wiejskie
zapewniając podstawowy dostęp do energii w miejscach, których inni nawet nie
rozważaliby by tworzyć tam swoje przedsiębiorstwa i zapewniać usługi;
spółdzielnie handlu detalicznego będące własnością konsumentów, które
zapewniają dostęp do łatwo osiągalnej, wysokiej jakości i zdrowej żywności
takiej jak produkty ekologiczne bądź pochodzące ze sprawiedliwego handlu;
ubezpieczyciele spółdzielczy i wzajemnościowi, którzy pomagają upośledzonym
społecznościom zabezpieczyć się przed podstawowym ryzykiem i w ten sposób
umożliwiając im prowadzić działalność z większą pewnością siebie i w bardziej
bezpieczny sposób.
W czasach, gdy globalne wyzwania, takie jak zmiany klimatu i bezpieczeństwo
wyżywienia będą zwiększać nierówności dotykając w największym stopniu te
osoby, które już żyją w rozpaczliwych warunkach, świat potrzebuje więcej, a
nie mniej równości. Dywersyfikując światową gospodarkę poprzez promowanie i
rozwijanie spółdzielni, ludzie, rządy i społeczeństwa mogą przyczynić się do
zmiany tego stanu rzeczy.
Jako reprezentacja przedsiębiorstw opartych na zasadzie równości, nawołujemy
rządy do promowania narodowych działań i innowacji przyczyniających się do
zniesienia nierówności. Apelujemy do Narodów Zjednoczonych i społeczności
międzynarodowej o umieszczenie równości w centrum ich obecnych prac nad
przygotowaniem Programu Rozwoju po roku 2015, w tym w ramach odpowiedzi na
wyzwania i zagrożenia związane ze zmianami klimatu, które brałyby pod uwagę
rolę i wkład przedsiębiorstw spółdzielczych. Międzynarodowy Związek
Spółdzielczy nawołuje ruch spółdzielczy by wykorzystać tę okazję dla
uwidocznienia i promowania różnych sposobów, poprzez które przedsiębiorstwa
spółdzielcze przyczyniają się do postępu równości.
Krajowa Rada Spółdzielcza
|